ABDEST DUALARI
Namaz dinin direği, Müslümanlığın alametidir. İmandan sonra yapılması gereken ibadetlerin başında namaz gelir. Bu nedenle her Müslüman günde beş vakit namaz kılar. Günün ilk namazı şahitli ve çok sevap olan sabah namazıdır. Her Müslüman güne namazla başlar dolayısıyla her Müslüman güne abdest alarak başlar. Çünkü abdest Namazın şartlarındandır. Abdestsiz namaz kılınmaz.
يَٓا اَيُّهَا الَّذ۪ينَ اٰمَنُٓوا اِذَا قُمْتُمْ اِلَى الصَّلٰوةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ وَاَيْدِيَكُمْ اِلَى الْمَرَافِقِ وَامْسَحُوا بِرُؤُ۫سِكُمْ وَاَرْجُلَكُمْ اِلَى الْكَعْبَيْنِۜ
Ey iman edenler! Namaza kalktığınızda yüzlerinizi, dirseklere kadar ellerinizi ve kollarınızı yıkayın, başınıza meshedin ve topuklara kadar da ayaklarınızı yıkayın (Maide suresi,6)
Ayeti kerimede görüldüğü gibi abdestin farzı dörttür. Elleri dirseklere kadar yıkamak, yüzü yıkamak, başı mesh etmek ve ayakları yıkamaktır. Niyet etmek, ağzı ve burnu yıkamak, kulak ve boynu meshetmek gibi sünnetleri, Kıbleye yönelmek, niyeti dil ile söylemek, suyu ölçülü kullanmak ve elbiseye sıçratmamak, sümkürmede sol, diğer azalarda sağ eli kullanmak, her azayı yıkarken besmele çekmek, ayakları sol elle yıkamak, her azayı yıkarken dua etmek, sonunda kelimeyi şehadet getirmek ve Kadr suresini okumak gibi adapları vardır. Adaplara müstehap veya mendup da denir. Adaplara uyulursa sevap olur. Yapılmazsa yapmayan kınanmaz ve abdesti geçerli olur.
Abdestle ilgili Ebû Hüreyre r.a) dan rivayet edilen bir hadisi şerifte Resûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur:
“Şüphesiz ki benim ümmetim, kıyamet gününde, abdest izlerinden dolayı yüzleri nurlu, elleri ve ayakları parlak olarak çağırılacaktır. Yüzünün nûrunu artırmaya gücü yeten kimse bunu yapsın.” (Buhârî, Vudû‘ 3; Müslim, Tahâret 35)
Yine başka bir hadis-i şerifte şöyle buyrulmaktadır:
“Müslüman veya mümin bir kul abdest alır ve yüzünü yıkarsa, gözleri ile bakarak işlediği her günah abdest suyu veya suyun son damlası ile yüzünden dökülür. İki elini yıkadığında, elleriyle tutarak işlediği her günah abdest suyu veya suyun son damlası– ile ellerinden dökülür. Ayaklarını yıkadığı zaman, ayaklarıyla yürüyerek işlediği her günah abdest suyu –veya suyun son damlası– ile ayaklarından dökülür. Neticede o mümin kul günahlardan temizlenmiş olur.”(Müslim, Taharet 32)
Kuranda emredilen ve sünnette bu kadar övülen abdesti alırken fazları ve sünnetleri ile birlikte adaplarına da dikkat ederek almaya özen gösterilmelidir. Bu anlamda abdest dualarını da ihmal etmemelidir. Bu konuda Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu kararında şöyle denmektedir.
“ Bazı kaynaklarda abdest alırken her organın yıkanması sırasında ayrı ayrı okunacak dualara yer verilir (Nevevî, el-Ezkâr, 75-76). Fakat sahih rivâyetlere göre Hz. Peygamber (s.a.s.), abdest alırken özel bir dua yapmamıştır. Dolayısıyla güzel anlamlar içeriyor olsa da abdest sırasında bu duaların okunması şart değildir. Bununla birlikte okumasında da bir sakınca yoktur.
Sahih rivâyetlere göre Hz. Peygamber (s.a.s.) abdestin bitiminde,
أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ اللَّهُمَّ اجْعَلْنِى مِنَ التَّوَّابِينَ وَاجْعَلْنِى مِنَ الْمُتَطَهِّرِينَ
“(Ben, Allah’tan başka ilah olmadığına, O’nun tek olup ortağı bulunmadığına şahitlik ederim. Yine şahitlik ederim ki Muhammed O’nun kulu ve elçisidir. Allah’ım! Beni tövbe edenlerden ve temizlenenlerden eyle) duasını okuyan kimse için Cennetin sekiz kapısının açılacağını ve dilediği kapıdan içeri girmesine izin verileceğini müjdelemiştir.” (Tirmizî, Tahâret, 41 [55]).
Din İşleri Yüksek Kurulu 12.07.2017
Okunması uygun olan diğer dualar:
- Elleri yıkarken okunacak dua
اَلحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِى جَعَلَ الْمَاءَ طَهُورًا وَجَعَلَ اْلاِسْلاَمَ نُورًا
Anlamı: “Suyu temizleyici, İslâm’ı da nur kılan Allah’a hamdolsun.”
- Ağza su verirken okunacak dua
اَللّٰهُمَّ اَسْقِنِي مِنْ حَوْضِ نَبِيِّكَ كَاْسًا لاَ أَظْمَأُ بَعْدَهُ أَبَدًا
Anlamı: “Allah’ım, bana peygamberinin havuzundan öyle bir kadeh içir ki ondan sonra bir daha susamayayım.”
- Burna su verirken okunacak dua
اَللّٰهُمَّ لاَتَحْرِمْنِى رَائِحَةَ نَعِيمِكَ وَجِنَانِكَ
Anlamı: “Allah’ım, bana nimetinin ve cennetlerinin kokusunu haram kılma.”
- Yüzü yıkarken okunacak dua
اَللّٰهُمَّ بَيِّضْ وَجْهِى بِنُورِكَ يَوْمَ تَبْيَضُّ وُجُوهٌ وَتَسْوَدُّ وُجُوهٌ
Anlamı: “Allah’ım, bazı yüzlerin beyazlanacağı, bazı yüzlerin kararacağı günde yüzümü ağart.”
- Sağ kolu yıkarken okunacak dua
اَللّٰهُمَّ أَعْطِنِى كِتَابِى بِيَمِنِى وَحَاسِبْنِى حِسَابًا يَسِيرًا
Anlamı: “Allah’ım kitabımı sağ tarafımdan ver ve hesabımı kolaylaştır.”
- Sol kolu yıkarken okunacak dua
اَللّٰهُمَّ لاَ تُعْطِنِى كِتَابِى بِشِمَالِى وَلَامِنْ وَرَاءِ ظَهْرِى وَلاَتُحَاسِبْنِ حِسَابًا شَديِدًا
Anlamı: “Allah’ım, kitabımı sol tarafımdan ve arkamdan verme, beni zor bir hesaba çekme.”
- Başı mesh ederken okunacak dua
اَللّٰهُمَّ غَشِّنِى بِرَحْمَتِكَ وَاَنْزِلْ عَلَىَّ مِنْ بَرَكَاتِكَ
Anlamı: “Allah’ım, başımı rahmetinle ört, üzerime bereketlerini indir.”
- Kulakları mesh ederken okunacak dua
الَلّٰهُمَّ اجْعَلْنِى مِنَ الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ اَحْسَنَهُ
Anlamı: “Allah’ım, beni, sözü işitip sözün en güzeline uyanlardan eyle.”
- Boynu mesh ederken okunacak dua
اَللّٰهُمَّ أَعْتِقْ رَقَبَتِى مِنَ النَّارِ
Anlamı: “Allah’ım boynumu cehennemden âzâd eyle ve beni zincirlerden, bağlardan koru.”
- Ayakları yıkarken okunacak dua
اَللّٰهُمَّ ثَبِّتْ قَدَمَىَّ عَلٰى الصِّرَاطِ يَوْمَ تَزِلُّ فِيهِ اْلأَقْدَامُ
Anlamı: “Allah’ım ayakların kayacağı günde ayaklarımı Sırat üstünde sağlam tut.”
Bu duaların Arapçasını okuyamayanlar Türkçesini okuyabilirler. Abdestin adaplarından olduğu için abdest aldıktan sonra kıbleye yönelip kelime-i şehadet getirmek ve Kadir Suresi’ni okumak da çok sevap olur.
Bu duaları lavabonuza asarak abdest alırken okuyabilirsiniz. Zamanla ezberlemiş olursunuz.
Yakup ÖZTÜRK
DİB Başkanlık Müftüsü
10/12/2023
